Gmina Chełmża

BITWA POD OLSZYNKĄ GROCHOWSKĄ

LUTY 1831

Ziemia z miejsca bitwy pod Olszynką Grochowską.

Jesienią 1830 r. wybuchło powstanie listopadowe. W początkach lutego 1831 roku w granice Królestwa Polskiego wkroczyła armia rosyjska. Stu tysiącom Rosjan, na których czele stanął feldmarszałek Dybicz, przeciwstawić miały się o połowę mniejsze siły polskie. Rosjanie maszerowali wprost na Warszawę, ich celem było krwawe stłumienie zamieszek.  25 lutego 1831 roku Olszynka Grochowska  stała się miejscem najbardziej zaciętej i najkrwawszej bitwy powstania, w której mniej liczna armia polska odparła rosyjski atak. Józef Chłopicki (generał z czasów Napoleona) nie wierzył w sukces powstania, dlatego zrezygnował z funkcji naczelnego wodza, usiłował pertraktować z carem Mikołajem II. Jako doradca Naczelnego Wodza Michała Radziwiłła - zgodził się wziąć udział w bitwie, bo tylko on cieszył się odpowiednim autorytetem wśród żołnierzy. Podczas bitwy zamierzał związać jak największą liczbę wojsk rosyjskich, a nastęnie przeprowadzić kontruderzenie, na którego czele stanął osobiście. Kolumny polskie ruszyły do ataku śpiewając Mazurka Dąbrowskiego.  Najbardziej wysuniętą pozycją był mały lasek olchowy pod wsią Grochów, którego bronił 4. Pułk Piechoty Liniowej. Uporczywa obrona „Czwartaków” załamywała kolejne szturmy Rosjan, a lasek przechodził wielokrotnie z rąk do rąk. Chłopicki ranny w nogi został wyniesiony z bitwy, a zamieszanie w polskich szeregach wykorzystali Rosjanie. Bitwę uznano za nierozstrzygniętą, ale dzięki niej Rosjanie zrezygnowali ze szturmu na Warszawę.