Gmina Chełmża

BRATNIA MOGIŁA W PŁOCKU

Ziemia z “Bratniej Mogiły” - Kopca Harcerzy w Płocku.

Latem 1920 r. rząd sowiecki podjął kontrofensywę, w wyniku której w połowie sierpnia Armia Czerwona stanęła pod Warszawą. Ogłoszono powszechną mobilizację i podjęto decyzję o utworzeniu Armii Ochotniczej, której sformowanie powierzono gen. Józefowi Hallerowi. Na nadchodzące ze wszystkich stron apele, odpowiedział cały naród, również harcerze. Młodzież szkolna całymi klasami zgłaszała się do oddziałów wojskowych. Konieczność posiadania pisemnej zgody rodziców stanowiła utrudnienie, dlatego najmłodsi, aby pójść na front, dopuszczali się fałszowania swojego wieku. Większość zmobilizowanych płockich harcerzy trafiła do 6. pułku piechoty, 201. pułku szwoleżerów i 144. pułku piechoty strzelców kresowych. Zajęcie Płocka przez część 3. korpusu konnego Gaj-Chana było próbą obejścia tyłów wojsk polskich znajdujących się pod Warszawą. Walki o Płock rozegrały się 18 i 19 sierpnia 1920 r. Do miasta wtargnęły oddziały sowieckie, zajmując całą jego północno-zachodnią część. 18 sierpnia około godz. 23.00 z pomocą przyszła polska artyleria. W oddziałach sowieckich zapanowała panika i następnego dnia około godz. 16.00 Płock stał się wolny. W walkach na terenie miasta wzięli także udział najmłodsi harcerze, m.in.: czternastoletni Józef Kaczmarski i dwunastoletni Tadeusz Jeziorowski. Aby wynagrodzić ich męstwo, władze szkolne urządziły specjalną uroczystość. Ich wielkie bohaterstwo docenił Józef Piłsudski, który w 1921 r. udekorował chłopców Krzyżem Walecznych. Ciała tych, którzy polegli, złożono w „bratniej mogile”, a w pierwszą rocznicę najazdu bolszewickiego usypano w tym miejscu kopiec. Tadeusz Jeziorowski ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, objął dowództwo eskadry myśliwskiej, wziął czynny udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Poległ 4 września 1939 roku w walce powietrznej w Widzewie- Ksawerowie.  Józef Kaczmarski jako kapitan Wojska Polskiego został osadzony w obozie, w Starobielsku i  zamordowany przez NKWD w 1940 r. w Charkowie.