Gmina Chełmża

ŻEGNAMY LATO

TROCHĘ METEOROLOGII

       Lato już za nami. Dokładnie dzisiaj  o 4.29  rozpoczęła się astronomiczna jesień. Od tej pory dni będą się stawać coraz krótsze, a noce dłuższe.  Okres mijającego lata mieszkańcy Gminy Chełmża mogą śmiało  określić jako okres suszy.  Porównanie danych zbieranych przez punkt obserwacji meteorologicznych w Kończewicach daje pogląd na tę sprawę. W Kończewicach obserwacje prowadzone są od 1947 roku i na tej podstawie wiemy, że średnio w ciągu roku spada tam ponad 533 l deszczu i śniegu na 1m2 czyli mm. Taka jest średnia arytmetyczna, wyliczona sztucznie. Rzeczywiste dane z poszczególnych lat pokazują odstępstwa od tej średniej. W bliższej nam perspektywie w ciągu ostatnich 15 lat najniższe były opady w 2003 (411 mm)  oraz 2011 (431mm) roku, zaś najwyższe w latach 2001 i 2002 (677 i 647 mm).
       Porównanie sumy opadów w okresie pierwszych 8 miesięcy roku nie wykazuje odstępstwa od średniej, widać je dopiero przy porównaniu opadów w miesiącach letnich. Na tegoroczną suszę złożył się efekt niskich, najniższych w ciągu ostatnich 15 lat, opadów przez 3 kolejne miesiące –czerwiec, lipiec i sierpień  Spadło 99,6 mm co stanowi 49 % normy wieloletniej a więc o ponad połowę mniej niż średnia. W klasyfikacji stosowanej przez meteorologów taki okres określany jest jako „bardzo suchy”
      Obserwacje wykazują, że to lipiec był zawsze najbardziej obfity w opady, często (8x w ciągu 15 lat) przekraczające 100 mm. W tym roku spadło 49,6 mm (64,5 % normy) ale tegoroczny lipiec nie był wcale najsuchszy, ponieważ w latach 2008 a zwłaszcza 2006 opadów było jeszcze mniej..
.Są to dane z Kończewic a z obserwacji wiemy, że nawet w niewielkiej odległości od tego punktu opady różnią się, dlatego też dane z Kończewic dają tylko przybliżony obraz zjawisk w stosunku do obszaru całej gminy. W skali mikro efekt braku opadów może być silnie zróżnicowany zależnie od ukształtowania terenu (wzniesienia suchsze, zagłębienia wilgotniejsze) pokrycia szatą roślinną (tereny odkryte są bardziej suche) sąsiedniej roślinności – zwłaszcza drzew, bliskości naturalnych cieków wodnych, rodzaju gleby, czy ostatecznie prawidłowości zabiegów agrotechnicznych, których rolą jest m.in. uregulowanie stosunków wilgotnościowych gleby.
Nasza lokalna stacja w Kończewicach jest wymieniana we wszystkich zestawieniach ukazujących ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce. To właśnie w Kończewicach zanotowano trzecią w kolejności maksymalną wysokość temperatury w Polsce. – 11 lipca 1959 r było 39,6 stopnia C ( w Toruniu „tylko” 38,2)
        Najbardziej mokrym rokiem był rok 1980 - w Toruniu zanotowano wtedy trzy rekordy opadów: - dobowy (15 lipca 1980 r. - 102 mm, miesięczny (w czerwcu 1980 r. - 299 mm) i roczny - w ciągu całego 1980 r. spadło 847 mm deszczu. Najbardziej suchym był natomiast rok 1951, w którym w Toruniu spadło tylko 290 mm deszczu.   
        Dane stacji meteorologicznej w Kończewicach dostępne są w Internecie na stronie www.hr-stzelce.pl  lub bezpośrednio http://46.171.7.50:82/
K. Bober

Foto. KO